IRIS08026 2022 An tSochtheangeolaíocht
Tabharfar spléachadh ginearálta ar fhorbairt theangeolaíoch na Gaeilge agus staid reatha na teanga labhartha. Cuirfear na mic léinn ar an eolas faoi bheartas an Stáit maidir leis an teanga i gcomhlachtaí stáit, sa chóras oideachais agus sna meáin. Cuirfear béim ar na pobail éagsúla in Éirinn agus thar lear a labhraíonn an teanga agus a chleachtann an cultúr Gaelaigch. Sa dara cuid den mhodúl, déanfar measúnú ar theoiricí na sochtheangeolaíochta agus ar stádas na Gaeilge mar mhiontheanga Eorpach. Déanfar comparáid idir mionteangacha eile ar fud na cruinne agus stádas na Gaeilge mar theanga oifigiúil san Aontas Eorpach.
Learning Outcomes
On completion of this module the learner will/should be able to;
Cúlra teangeolaíoch na Gaeilge a mhíniú
Cuntas a thabhairt ar na ceantair Ghaeltachta ina labhraítear an teanga agus ar an bpleanáil teanga a dhéantar ar mhaithe leis na ceantair áirithe seo
Anailís a dhéanamh ar ról na Gaeilge in Éirinn an lae inniu, mar aon le polasaithe rialtais i leith na Gaeilge agus stádas na Gaeilge mar theanga labhartha agus mar ábhar scoile a phlé
Plé a dhéanamh ar chuid de theoiricí na sochtheangeolaíochta
Scileanna litearthachta agus uimhearthachta a fhorbairt agus a ról mar fhoghlaimeoirí neamhspleácha a thuiscint
Teaching and Learning Strategies
Bainfear úsáid as réimse leathan de straitéisí gníomhacha foghlama & teagaisc leis na torthaí foghlama a bhaint amach. Ina measc, beidh meascán de: léachtaí foirmiúla; plé grúpaí; ceardlanna agus obair ghrúpa; anailís théacsúil; cur i láthair aonair don rang; mionléamh téacsanna; staidéar neamhspleách, an mhalairt foghlama agus staidéar faoi threoir.
Delivery may be 4 hours per week over 10 weeks.
Module Assessment Strategies
Meascán de mheasúnú leanúnach agus scrúdú teoirice deiridh a bheidh sa chur chuige measúnaithe don mhodúl seo.
Repeat Assessments
Déan scrúdú scríofa arís agus/nó déan an eilimint measúnaithe leanúnaigh arís ag brath ar an gcuid ar theip uirthi.
Indicative Syllabus
Topaic 1: Sa chéad chuid den chúrsa seo, cuirfear mic léinn ar an eolas faoi chúlra teangeolaíoch na Gaeilge mar theanga Cheilteach
Topaic 2: Déanfar cur síos ar stair agus stádas na Gaeilge in Éirinn agus stádas reatha na dteangacha gaolmhara léi i dtíortha eile
Topaic 3: Pléifear stádas oifigiúil na Gaeilge agus a ról mar mhionteanga san Aontas Eorpach agus tabharfar míniú ar chuid den ábhar imní atá ann maidir leis an nGaeilge sa Ghaeltacht inniu – an Phleanáil Teanga san áireamh
Topaic 4: Léireofar an dul chun cinn atá déanta ag an nGaeilge i gceantair uirbeacha - cuir i gcás córas na Gaelscolaíochta agus an méadú i líon na gcainteoirí Gaeilge i dTuaisceart Éireann agus thar lear
Topaic 5: Pléifear roinnt de theoiricí na Sochtheangeolaíochta sa dara cuid den mhodúl seo agus an stádas atá ag an nGaeilge mar theanga labhartha agus mar ábhar scoile – an tumoideachas agus sealbhú teanga san áireamh
Topaic 6: Díreofar go háirithe ar fheidhm agus ar ról na Gaeilge i sochaí an lae inniu
Coursework & Assessment Breakdown
Coursework Assessment
Title | Type | Form | Percent | Week | Learning Outcomes Assessed | |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Staidarr ar Chearta Teanga / Tumoideachas | Coursework Assessment | Project | 30 % | OnGoing | 2,4 |
End of Semester / Year Assessment
Title | Type | Form | Percent | Week | Learning Outcomes Assessed | |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ceist scrdaithe | Final Exam | Closed Book Exam | 70 % | End of Semester | 1,2,3,4,5 |
Full Time Mode Workload
Type | Location | Description | Hours | Frequency | Avg Workload |
---|---|---|---|---|---|
Lecture | Lecture Theatre | Léacht - Torthaí Foghlama1-5 | 3 | Weekly | 3.00 |
Independent Learning | Not Specified | Staidéar Neamhspleách/ Staidéar faoi Threoir | 4 | Weekly | 4.00 |
Module Resources
An Roinn Oideachais agus Scileanna. (2016) Polasaí don Oideachas Gaeltachta 2017-2022, Baile Átha Cliath: An Roinn OIdeachais agus Scileanna.
Baker, C. and Wright, W.E. (Eds.). (2017) Foundations of Bilingual Education and Bilingualism. Bristol: Multilingual Matters.
Bord na Gaeilge. (1995) An Dátheangachas san Earnáil Phoiblí. Baile Átha Cliath: Bord na Gaeilge.
Flynn, C. (2021) Foghlaim an Dara Teanga: Modhanna agus Tascanna sa Seomra Ranga. Indreabhán: Cló Iar-Chonnachta.
Mac Mathúna, L. (eag.) (2000) Teanga, pobal agus reigiún; aistí ar chultúr na Gaeltachta inniu. Baile Átha Cliath: Coiscéim.
May, S., Hill, R. agus Tiakiwai, S. (2004) Bilingual/Immersion Education: Indicators of Good Practice. Wellington, NewZeland: Ministry of Education.
McCloskey, J. (2001) Guthanna in Éag: An Mairfidh an Ghaeilge?/Voices silenced: has Irish a future? Baile Átha Cliath: Cois Life.
Ní Dhúda, L. (2014) Roghanna: Lámhleabhar Eolais faoin bPleanáil Teanga. Ráth Cairn: Glór na nGael.
Nic Pháidín, C., & Ó Cearnaigh, S. (eag.) (2008) A New View of the Irish Language. Baile Átha Cliath: Cois Life.
Ó Broin, B. (2012). Thógamar le Gaeilge Iad. Baile Átha Cliath: Coiscéim.
Ó Ceallaigh, T.J. agus Ó Laoire, M. (eag.) (2016) An Tumoideachas: Bua nó Dua? An Chéad Chomhdháil Taighde Uile-oileánda ar an Tumoideachas: Imeachtaí Comhdhál. Baile Átha Cliath: An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta.
Ó Duibhir, P. (2018) Immersion Education: Lessons from a Minority Language Context. Bristol: Multilingual Matters.
Ó Giollagáin, C., Mac Donnacha, S., Ní Chualáin, F., Ní Shéaghdha, A. agus O'Brien, M. (2007). Staidéar Cuimsitheach Teangeolaíoch ar Úsáid Na Gaeilge sa Ghaeltacht: Tuarascáil Chríochnaitheach. Baile Átha Cliath: Roinn Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta agus Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge Ollscoil na hÉireann, Gaillimh.
Ó hIfearnáin, T. (2006) Beartas Teanga. Baile Átha Cliath: An Aimsir Óg.
Ó hIfearnáin, T. agus Walsh, J. (eag.) (2018) An Meon Folaithe: idé-eolaíochtaí agus iompar lucht labhartha na Gaeilge in Éirinn agus in Albain. Baile Átha Claith: Cois Life.
Ó hIfearnáin, T., & Ní Neachtain, M. (eag.) (2013) An tSochtheangeolaíocht: Feidhm agus Tuairisc. Baile Átha Cliath: Cois Life.
Ó hIfearnáin, T. (2019) An tSochtheangeolaíocht: Taighde agus Gníomh. Baile Átha Cliath: Cois Life.
Ó Laoire, M. (Ed.). (2011) Input and Learning Context in Second Language Acquisition [Special Issue]. International Review of Applied Linguistics in Language Teaching 49(2). De Gruyter.
Ó Murchadha, N. (2018) An Ghaeilge sa Nua-Aoiseacht Dhéanach: an meon i leith éagsúlacht Teanga sa Ghaeilge. An Spidéal: Cló Iar-Chonnacht.
Preece, S. (Ed.) (2016) The Routledge Handbook of Language and Identity. Oxon: Routlegde.