IRIS07006 2023 An Litríocht Réigiúnach
Déanfar staidéar ar shaothair scríbhneoirí na Gaeltachta agus breathnófar ar an léiriú a dhéantar ar chúlra cultúrtha na scríbhneoirí úd. Cuirfear saothair ó na mór-Ghaeltachtaí san áireamh sa mhodúl seo (Árainn, Conamara, Corca Dhuibhne agus Tír Chonaill) agus leagfar béim ar na dírbheathaisnéisí go sonrach, cé go gcuirfear seánraí eile san áireamh chomh maith. Breathnófar ar an éifeacht a bhí ag an ‘turas siar’ chun na Gaeltachta (a mhol dílseoirí agus lucht Chonradh na Gaeilge ag tús na hAthbheochana) ar chúrsaí scríbhneoireachta agus ar chúrsaí féiniúlachta sna Gaeltachtaí iad féin, agus cíorfar rian na Rómánsúlachta agus na ró-ídéalaíochta sna saothair. Déanfear staidéar ar staid reatha na litríochta réigiúnaí (na mion-Ghaeltachtaí san áireamh anseo) agus cuirfear sleachta comhaimseartha ón gcanóin liteartha faoi bhráid na mac léinn freisin. Beidh deis ag mic léinn dul i ngleic leis an bplé scolártha a rinneadh ar litríocht na dtréimhsí seo chomh maith.
Learning Outcomes
On completion of this module the learner will/should be able to;
Teácsanna liteartha roghnach ón 20ú agus ón 21ú haois a léamh agus a thuiscint.
Anailís a dhéanamh ar chúlra sóisialta/socheolaíoch na saothar féin leis an taithí léitheoireachta a shaibhriú.
Struchtúr, stíl agus sonraí na ndírbheathaisnéisí féin a phlé.
Forbairt na litríochta réigiúnaí a thomhas agus an comhthéacs reatha a mheas.
Dul i ngleic leis an litríocht thánaisteach acadúil a rinneadh ar an ábhar agus í a phlé i gcomhthéacs teoiricí liteartha ábhartha.
Teaching and Learning Strategies
Léachtaí foirmiúla; plé ghrúpaí agus ceardlanna; anailís théacsúil; cur i láthair aonair don rang; mionléamh téacsanna; staidéar neamhspleách, an mhalairt foghlama agus staidéar faoi threoir.
Module Assessment Strategies
Beidh an cur chuige measúnaithe don mhodúl seo bunaithe ar mheasúnú tionscadail obair chúrsa.
Repeat Assessments
Déan scrúdú scríofa arís agus/nó déan an eilimint measúnaithe leanúnaigh arís ag brath ar an gcuid ar theip uirthi.
Indicative Syllabus
Topaic 1: Déanfar léamh agus anailís ar shaothair a bhaineann le réigiúin na Gaeltachta ina léirítear tuairimí scríbhneoirí na linne agus a dhéanann cur síos ar shlite maireachtála an ama leis.
Topaic 2: Cíorfar forbairt an nuaphróis sa 20ú haois ag díriú go sonrach ar théamaí agus ar ábhair na saothar.
Topaic 3: Déanfar plé agus grinnanailís ar réimse leathan léitheoireachta, le béim faoi leith ar na dírbheathaisnéisí.
Topaic 4: Déanfar mionphlé ar shamplaí roghnacha de shleachta oiriúacha ó na mór agus mion-Ghaeltachtaí, ag díriú ar an bpróslitríocht.
Topaic 5: Breatnófar ar an staid reatha ina bhfuil an litríocht réigiúnach agus ar an mbisiúlacht a bhaineann le hearnáil na scríbhneoireachta Gaeilge sna Gaeltachtaí i láthair na huaire.
Coursework & Assessment Breakdown
End of Semester / Year Assessment
Title | Type | Form | Percent | Week | Learning Outcomes Assessed | |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Scrd Scrofa an Mhodil | Final Exam | Closed Book Exam | 100 % | End of Year | 1,2,3,4,5 |
Full Time Mode Workload
Type | Location | Description | Hours | Frequency | Avg Workload |
---|---|---|---|---|---|
Lecture | Lecture Theatre | Ranganna Teagaisc - Torthaí foghlama 1-5 | 3 | Weekly | 3.00 |
Independent Learning | Not Specified | Staidéar Neamhspleách & Staidéar faoi Threoir | 4 | Weekly | 4.00 |
Module Resources
Breathnach, P. (2021) Ag Útamáil Liom: Cuimhní Cinn, Indreabhán: Cló Iar-Chonnacht.
Mac Con Iomaire, L. (2000) Breandán Ó hEithir: Iomramh Aonair, Indreabhán: Cló Iar-Chonnacht.
Mac Gabhann, M. (1959) Rotha Mór an tSaoil, Indreabhán: Cló Iar-Chonnacht.
Mac Grianna, S. (1991), An Druma Mór, Baile Átha Cliath: An Gúm.
Mac Grianna, S. (1997), Mo Bhealach Féin, Baile Átha Cliath: An Gúm.
Nic Eoin, M. (1982) An Litríocht Réigiúnach, Baile Átha Cliath: An Clóchomhar.
Ó Criomhthain, T. (1980), An t-Oileánach, Baile Átha Cliath: An Gúm.
Ó Criomhthain, T. (1997), Allagar na hInise, Baile Átha Cliath: An Gúm.
Ó Direáin, M. (1961) Feamainn Bhealtaine, Baile Átha Cliath: An Clóchomhar.
Ó Grianna, S. (1986), Nuair a bhí mé óg, Baile Átha Cliath: Cló Mercier.
Ó Grianna, S. (1994), Caisleán Óir, Baile Átha Cliath: Cló Mercier.
Ó hEithir, B. (1989) An Nollaig Thiar, Indreabhán: Cló Iar-Chonnacht.
Ó Murchú, L. P. (2019), Beatha Pheig Sayers, Indreabhán: Cló Iar-Chonnacht.
Ó Neachtain, J.S. (2018) Mar a bhí ar dtús: Cuimhne Seanghasúir, Indreabhán: Cló Iar-Chonnacht.
Ó Suilleabháin, M. (1981) Fiche Bliain ag Fás, Ma Nuad: An Sagart.
Sayers, P. (1922), Machnamh Seanmhná, Baile Átha Cliath: An Gúm.